Bréf

Vísað er til kvörtunar yðar 11. október sl. er lýtur að ákvörðun sveitarstjórnar Grímsness- og Grafningshrepps 19. september sl. um að synja yður um endurgreiðslu á mismuni þeirrar fjárhæðar sem yður var gert að greiða fyrir árskort í íþróttamiðstöð og sundlaug sveitarfélagsins og þeirrar sem íbúum með lögheimili í sveitarfélaginu var gert að greiða. Var beiðni yðar tilkomin vegna álits innviðaráðuneytisins 27. júní sl. þar sem ráðuneytið komst að þeirri niðurstöðu að gjaldskrá sveitarfélagsins vegna aðgangs í íþróttamiðstöð og sundlaug þess væri ekki í samræmi við jafnræðis- og meðalhófsreglu stjórnsýsluréttar og því ólögmæt. Samhliða þeirri beiðni óskuðuð þér jafnframt skýringa á þeirri ákvörðun sveitarstjórnar á fundi 10. júlí sl. að uppfærð gjaldskrá tæki gildi 1. ágúst sl. en ekki þegar í stað.

Í tilefni af kvörtun yðar tel ég rétt að víkja að skilyrðum þess að kvörtun verði tekin til meðferðar af hálfu umboðsmanns Alþingis. Samkvæmt 3. mgr. 6. gr. laga nr. 85/1997, um umboðsmann Alþingis, er ekki unnt að kvarta til umboðsmanns, ef skjóta má máli til æðra stjórnvalds, fyrr en það hefur fellt úrskurð sinn í málinu. Þetta ákvæði er einkum byggt á því sjónarmiði að stjórnvöld skuli fá tækifæri til að leiðrétta ákvarðanir, sem hugsanlegar eru rangar, áður en leitað er til aðila utan stjórnkerfis þeirra með kvörtun.

Ástæða þess að framangreint er rakið er sú að samkvæmt 1. mgr. 109. gr. sveitarstjórnarlaga nr. 138/2011 fer innviðaráðherra með eftirlit með því að sveitarfélög gegni skyldum sínum samkvæmt sveitarstjórnarlögum og öðrum löglegum fyrirmælum. Þó er tekið fram í 2. málslið 2. mgr. greinarinnar að ráðherra hafi ekki eftirlit með ákvörðunum sveitarfélaga í starfsmannamálum eða stjórnsýslu sem fer fram á vegum sveitarfélaga og öðrum stjórnvöldum á vegum ríkisins er með beinum hætti falið eftirlit með. Eftirlit ráðherra getur m.a. farið fram á grundvelli stjórnsýslukæru og við meðferð frumkvæðismála, sbr. 111. og 112. gr. laga nr. 138/2011. Þegar innviðaráðuneytið tekur mál til meðferðar að eigin frumkvæði getur það gefið út leiðbeiningar um túlkun laga og stjórnsýslu sveitarfélagsins að öðru leyti, gefið út álit um lögmæti athafna og athafnaleysis sveitarfélags eða annars er eftirlit beinist að, gefið út fyrirmæli til sveitarfélags um að það taki ákvörðun í máli, felli ákvörðun úr gildi eða komi málum að öðru leyti í lögmætt horf eða beitt öðrum úrræðum samkvæmt XI. kafla laga nr. 138/2011, sbr. 2. mgr. 112. gr. laganna.

Af kvörtuninni verður ekki ráðið að þér hafið borið athugasemdir yðar um framangreinda ákvörðun sveitarstjórnar og gildistöku þeirra breytinga sem gerðar voru á gjaldskránni í kjölfar álitsins undir ráðuneytið. Í ljósi þess eftirlitshlutverks sem innviðaráðherra er falið með starfsemi sveitarfélaga tel ég rétt að þér freistið þess að bera athugasemdir yðar við afstöðu sveitarstjórnar og þýðingu álits innviðaráðuneytisins í því tilliti undir ráðuneyti hans áður en þér leitið til umboðsmanns Alþingis með kvörtun. Teljið þér yður enn beittan rangsleitni að fenginni afstöðu ráðuneytisins getið þér leitað til umboðsmanns á ný með kvörtun þar að lútandi.

Með vísan til framangreinds lýk ég athugun minni á kvörtun yðar, sbr. 1. mgr. 10. gr. laga nr. 85/1997.