Kvartað var yfir úrskurði úrskurðarnefndar náttúruhamfaratryggingar sem hafnið endurupptökubeiðni vegna úrskurða úrskurðarnefndar samkvæmt 19. gr. laga nr. 55/1992, um Viðlagatryggingu Íslands, og úrskurðarnefndar náttúruhamfaratryggingar.
Úrskurðarnefnd náttúruhamfaratryggingar komst að þeirri niðurstöðu að ekki hefðu verið leiddar líkar að því að úrskurðirnir hefðu byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik líkt og haldið var fram. Áréttað var að tvö ár væru síðan tilkynnt hefði verið um úrskurð í öðru málinu og rúmlega fimm og hálft í hinu og engar veigamiklar ástæður mæltu með endurupptöku málanna líkt og til þyrfti svo mál væru tekin upp að nýju meira en ári eftir niðurstöðu. Umboðsmaður fékk ekki annað séð en fullnægjandi mat hefði verið lagt á beiðni um endurupptökuna.
Umboðsmaður lauk málinu með bréfi, dags. 8. desember 2021, sem hljóðar svo:
Vísað er til kvörtunar yðar 3. nóvember sl., fyrir hönd A, B og C, sem lýtur að úrskurði úrskurðarnefndar náttúruhamfaratryggingar í máli nr. 2/2021 frá 28. september sl. Með úrskurðinum hafnaði nefndin endurupptökubeiðni þeirra vegna úrskurða úrskurðarnefndar samkvæmt 19. gr. laga nr. 55/1992, um Viðlagatryggingu Íslands, frá 29. janúar 2016 í máli nr. 7/2013, og úrskurðarnefndar náttúruhamfaratryggingar frá 27. september 2019 í máli nr. 1/2019.
Umbjóðendur yðar fóru fram á endurupptöku málanna á grundvelli 1. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Í ákvæðinu segir að eftir að stjórnvald hefur tekið ákvörðun og hún verið tilkynnt eigi aðili máls rétt á því að mál sé tekið til meðferðar á ný ef ákvörðun hefur byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik. Í 2. mgr. 24. gr. koma fram ákveðin tímamörk sem eiga við um rétt aðila á að mál hans verði tekið aftur til meðferðar. Í niðurlagi málsgreinarinnar er tekið fram að mál verði ekki tekið upp að nýju ef ár er liðið frá því að aðila var tilkynnt um ákvörðun samkvæmt 1. tölul. 1. mgr. nema „veigamiklar ástæður“ mæli með því.
Um ákvæði 2. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga segir nánar í athugasemdum við frumvarp sem varð að stjórnsýslulögum að þar sé að finna skilyrði sem séu sett til þess að viðhalda hæfilegri festu í stjórnsýsluframkvæmd og sé ætlað að koma í veg fyrir að verið sé að endurupptaka mjög gömul mál sem geti verið erfitt að upplýsa. Markmiðið sé að stuðla að því að mál séu leidd til lykta svo fljótt sem unnt er. Telji aðili þörf á endurupptöku máls beri honum að bera fram beiðni þar að lútandi án ástæðulauss dráttar (Alþt. 1992-1993, A-deild, bls. 3305).
Í úrskurði úrskurðarnefndar náttúruhamfaratryggingar í máli nr. 2/2021 var tekið fram að beiðni umbjóðenda yðar um endurupptöku byggðist fyrst og fremst á aðfinnslum við yfirmatsgerð frá 29. desember 2018. Yfirmatsgerðin hefði þó ekki verið lögð fram við meðferð þeirra mála sem krafist hefði verið endurupptöku á og hún því ekki legið til grundvallar í málunum. Þá hefði niðurstaða yfirmatsgerðar staðið til þess að tjón það sem deilt væri um hefði þegar fengist bætt. Í úrskurðinum var einnig tekið fram að fræðigrein sú sem lögð hefði verið fram með beiðni um endurupptöku lyti með engum beinum hætti að fasteign umbjóðenda yðar, ólíkt þeim gögnum sem hefðu legið til grundvallar fyrri úrskurðum nefndarinnar í málum þeirra. Var það niðurstaða nefndarinnar að ekki hefðu verið leiddar líkur að því að úrskurðirnir hefðu byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik, sbr. 1. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga. Þá var ekki talið að veigamiklar ástæður mæltu með endurupptöku málanna, sbr. 2. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga, og áréttað að tvö ár væru síðan tilkynnt hefði verið um úrskurð í máli nr. 1/2019 og rúmlega fimm og hálft ár síðan tilkynnt hefði verið um úrskurð í máli nr. 7/2013.
Tveir af umbjóðendum yðar hafa áður leitað til umboðsmanns vegna ágreinings um mat á tjóni á sömu fasteign, sbr. mál nr. 10245/2019, en kvörtun í því máli laut að framangreindum úrskurði í máli nr. 1/2019. Lauk athugun umboðsmanns á þeirri kvörtun með bréfi 25. maí 2020. Eftir að hafa kynnt mér kvörtun yðar, úrskurð nefndarinnar og önnur fyrirliggjandi gögn, þ.á m. gögn sem þegar lágu fyrir vegna fyrra máls umbjóðenda yðar hjá umboðsmanni, og að virtu því sem rakið hefur verið hér að framan um þau sjónarmið sem búa að baki 24. gr. stjórnsýslulaga, fæ ég ekki annað ráðið en að fullnægjandi mat hafi verið lagt á beiðni umbjóðenda yðar um endurupptöku. Hefur ekki áhrif á þá niðurstöðu þótt athugasemdir yðar samkvæmt samantektinni 23. apríl sl. hafi einnig að hluta lotið að undirmatsgerðinni en ekki aðeins yfirmatsgerðinni, svo sem vakin er athygli á í kvörtun yðar til mín. Tel ég ekki tilefni til að gera athugasemdir við þá afstöðu úrskurðarnefndarinnar að synja umbjóðendum yðar um endurupptöku.
Með vísan til þess sem að framan hefur verið rakið lýk ég athugun minni á kvörtun yðar, sbr. 1. mgr. 10. gr. laga nr. 85/1997, um umboðsmann Alþingis.