Kvartað var yfir heilbrigðisráðuneytinu og óskað álits umboðsmanns á því hvort það væri í samræmi við stjórnarskrá að þeim sem búsettir eru á Íslandi, ólíkt ferðamönnum, væri gert að gangast undir sýnatöku vegna COVID-19 innan tveggja sólarhringa eftir komu til landsins.
Ekki er gert ráð fyrir að umboðsmaður veiti almennar álitsgerðir samkvæmt beiðni eða svari almennum lögspurningum og því voru ekki skilyrði til að hann fjallaði um kvörtunina.
Umboðsmaður lauk málinu með bréfi, dags. 21. febrúar 2022, sem hljóðar svo:
Vísað er til kvörtunar yðar 13. febrúar sl. sem beinist að heilbrigðisráðuneytinu. Af kvörtuninni verður ráðið að þér óskið álits umboðsmanns á því hvort það sé í samræmi við ákvæði stjórnarskrár að þeim sem búsettir eru á Íslandi sé, ólíkt ferðamönnum, gert að gangast undir sýnatöku vegna Covid-19 innan tveggja sólarhringa eftir komuna til landsins.
Hlutverk umboðsmanns Alþingis er að hafa í umboði Alþingis eftirlit með stjórnsýslu ríkis og sveitarfélaga á þann hátt sem nánar greinir í lögum og tryggja rétt borgaranna gagnvart stjórnvöldum landsins. Skal hann gæta þess að jafnræði sé í heiðri haft í stjórnsýslunni og hún fari að öðru leyti fram í samræmi við lög, vandaða stjórnsýsluhætti og tilgreindar siðareglur, sbr. 2. gr. laga nr. 85/1997, um umboðsmann Alþingis. Samkvæmt 4. gr. laganna getur hver sá sem telur sig hafa verið beittan rangsleitni af aðilum sem heyra undir eftirlit umboðsmanns Alþingis samkvæmt 1. og 2. mgr. 3. gr. laganna kvartað af því tilefni til umboðsmanns og skal þá lýsa þeirri úrlausn eða annarri háttsemi stjórnvalds sem er tilefni kvörtunar, sbr. 1. mgr. 6. gr. laganna.
Kvörtun í máli einstaklings eða lögaðila verður þannig að lúta að tilteknum athöfnum, athafnaleysi eða ákvörðunum stjórnvalda sem beinast sérstaklega að þeim sem leggur fram kvörtun eða snerta beinlínis hagsmuni hans eða réttindi. Ekki er hins vegar gert ráð fyrir að umboðsmaður veiti almennar álitsgerðir samkvæmt beiðni eða svari almennum lögspurningum. Af þessu leiðir einnig að umboðsmaður úrskurðar ekki um réttindi eða skyldur einstaklinga og lögaðila vegna samskipta þeirra við stjórnvöld heldur veitir hann, að tilteknum lögbundnum skilyrðum fullnægðum, þeim sem þess óskar álit sitt á því, eftirá, hvort stjórnsýsla hafi farið fram í samræmi við lög, vandaða stjórnsýsluhætti og þær siðareglur sem tilgreindar eru í lögunum.
Með hliðsjón af því sem að framan er rakið og þar sem ekki verður séð að þér kvartið yfir tiltekinni athöfn, athafnaleysi eða ákvörðun stjórnvalds í framangreindum skilningi er ljóst að lagaskilyrði brestur til þess að kvörtun yðar verði tekin til frekari athugunar.
Með hliðsjón af framangreindu og með vísan til 1. mgr. 10. gr. laga nr. 85/1997 lýk ég hér með umfjöllun minni vegna kvörtunar yðar.