Skattar og gjöld.

(Mál nr. 11815/2022)

Kvartað var yfir lagasetningu um heimildir til að ráðstafa séreignarsparnaði til greiðslu fasteignalána og óskað eftir áliti umboðsmanns á tilteknum atriðum.  

Það er hvorki hlutverk umboðsmanns að veita almennar álitsgerðir eða svör við almennum fyrirspurnum um gildandi rétt né tekur starfssvið hans til starfa Alþingis og stofnana þess. Ekki voru því skilyrði til að hann fjallaði um erindið.

   

Umboðsmaður lauk málinu með bréfi, dags. 15. september 2022.

  

  

Vísað er til kvörtunar yðar 21. ágúst sl. sem snýr að lagasetningu um heimildir til að ráðstafa séreignarsparnaði til greiðslu fasteignalána. Í kvörtuninni er þess farið á leit við umboðsmann að hann lýsi afstöðu sinni til þess hvort tiltekin ákvæði laga nr. 40/2014, um séreignarsparnað og ráðstöfun hans til greiðslu húsnæðislána og húsnæðissparnaðar, standist jafnræðisreglu 65. gr. stjórnarskrárinnar.

Samkvæmt 2. gr. laga nr. 85/1997, um umboðs­­mann Alþingis, er hlutverk hans að hafa í umboði Alþingis eftirlit með stjórn­­sýslu ríkis og sveitarfélaga á þann hátt sem nánar greinir í lögunum og tryggja rétt borgaranna gagnvart stjórnvöldum landsins. Skal hann gæta þess að jafnræði sé í heiðri haft í stjórnsýslunni og að hún fari að öðru leyti fram í samræmi við lög, vandaða stjórn­sýslu­hætti og tilgreindar siðareglur. Samkvæmt 4. gr. laganna getur hver sá sem telur stjórnvald hafa beitt sig rangsleitni borið fram kvörtun við umboðsmann. Til þess að kvörtun verði tekin til meðferðar verður hún að uppfylla ákveðin lagaskilyrði sem kveðið er á um í 6. gr. laga nr. 85/1997.

Samkvæmt framangreindu er það ekki hlutverk umboðsmanns Alþingis að láta í té almennar álitsgerðir eða svör við almennum fyrirspurnum um gildandi rétt, heldur að fjalla um kvartanir yfir því að stjórnvöld hafi ekki í ákveðnum tilvikum farið að lögum eða fylgt vönduðum stjórnsýsluháttum í störfum sínum. Loks er athygli yðar vakin á því að samkvæmt 1. mgr. 3. gr. laga nr. 85/1997, um umboðsmann Alþingis, tekur starfssvið umboðsmanns til stjórnsýslu ríkis og sveitarfélaga en í a-lið 4. mgr. sömu greinar er kveðið á um að það taki ekki til starfa Alþingis og stofnana þess. Í ákvæðum þessa stafliðar felst að ekki er unnt að kvarta til umboðsmanns yfir laga­setningu Alþingis og brestur því einnig á þessum grundvelli skilyrði til að kvörtun yðar verði tekin til frekari meðferðar.

Með hliðsjón af framangreindu lýk ég athugun minni á kvörtun yðar með vísan til 1. mgr. 10. gr. laga nr. 85/1997.