Almannatryggingar.

(Mál nr. 11928/2022)

Kvartað var yfir ákvörðun Tryggingastofnunar um endurútreikning og uppgjör á tekjutengdum bótum.  

Þar sem ákvörðun Tryggingastofnunar hafði ekki verið borin undir úrskurðarnefnd velferðarmála voru ekki skilyrði til að umboðsmaður fjallaði um kvörtunina að svo stöddu.

  

Umboðsmaður lauk málinu með bréfi, dags. 30. nóvember 2022.

   

  

Vísað er til kvörtunar yðar 20. nóvember sl. yfir ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins um endurreikning og uppgjör á tekjutengdum bótum yðar á árinu 2021.

Ákvarðanir Tryggingastofnunar um endurreikning og uppgjör lífeyristrygginga eru reistar á 7. mgr. 16. gr. laga nr. 100/2007, um almannatryggingar, þar sem kveðið er á um að eftir að endanlegar upplýsingar um tekjur bótagreiðsluárs liggja fyrir við álagningu skattyfirvalda á opinberum gjöldum skuli Tryggingastofnun endurreikna bótafjárhæðir á grundvelli tekna. Komi í ljós við slíkan endurreikning að bætur hafi verið ofgreiddar skal Tryggingastofnun draga hinar ofgreiddu bætur frá bótum sem bótaþegi kann síðar að öðlast rétt til og öðlast einnig endurkröfurétt á hendur bótaþega, á grundvelli 8. mgr. 16. gr. og 1. mgr. 55. gr. laganna. Ekki er fyllilega ljóst af kvörtun yðar hvenær lokaákvörðun Tryggingastofnunar um framangreint var tekin.

Samkvæmt 3. mgr. 6. gr. laga nr. 85/1997, um umboðsmann Alþingis, er ekki unnt að kvarta til umboðsmanns, ef skjóta má máli til æðra stjórnvalds, fyrr en æðra stjórnvald hefur fellt úrskurð sinn í málinu.    Ástæða þess að framangreint er rakið er sú að samkvæmt 1. mgr. 13. gr. laga nr. 100/2007 er heimilt að kæra ákvarðanir Tryggingastofnunar um endurkröfurétt, ofgreiðslur og innheimtu þeirra til úrskurðarnefndar velferðarmála og skal það gert innan þriggja mánaða frá því að aðila var tilkynnt um ákvörðun, sbr. 2. mgr. greinarinnar. Af kvörtun yðar verður ekki ráðið að þér hafið kært ákvörðun Tryggingastofnunar til úrskurðarnefndarinnar og brestur því lagaskilyrði til þess að hún verði tekin til frekari athugunar að svo stöddu.

Í tilefni af því að ekki verður ráðið af kvörtun yðar hvort þriggja mánaða kærufrestur 2. mgr. 13. laga nr. 100/2007 sé liðinn tel ég rétt að benda yður á að í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 er fjallað um þá aðstöðu þegar kæra berst að liðnum kærufresti. Þannig segir í 1. mgr. 28. gr. að hafi kæra borist að liðnum kærufresti skuli vísa henni frá, nema afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr, sbr. 1. tölul. 1. mgr., eða veigamiklar ástæður mæla með því að kæran verði tekin til meðferðar, sbr. 2. tölul. sömu málsgreinar. Kæru skal þó ekki sinnt ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var tilkynnt aðila, sbr. 2. mgr. Þér getið þannig freistað þess að bera málið undir úrskurðarnefnd velferðarmála þótt kærufrestur samkvæmt lögum nr. 37/1993 kunni að vera liðinn ef þér teljið að þessi skilyrði séu uppfyllt. Með þessari ábendingu hefur þó engin afstaða verið tekin til þess hver ættu að vera viðbrögð nefndarinnar við slíkri beiðni.

Með vísan til framangreinds læt ég athugun minni á kvörtun yðar lokið, sbr. 1. mgr. 10. gr. laga nr. 85/1997.