Skýrsluna má nálgast á pdf-skjali
hér (3 MB) eða í prentaðri útgáfu á skrifstofu umboðsmanns, Templarasundi 5 í Reykjavík.
Skýrslan er samin í samræmi við 12. gr. laga nr. 85/1997, um umboðsmann Alþingis, þar sem fram kemur að umboðsmaður skuli gefa Alþingi árlega skýrslu um starfsemi sína á liðnu almanaksári.
Í skýrslunni er gerð grein fyrir starfsemi umboðsmanns Alþingis á árinu 2016 og töluleg yfirlit birt. Á árinu 2016 voru 415 ný mál skráð og fækkaði kvörtunum um 5,5% frá árinu áður. Eitt nýtt frumkvæðismál var tekið upp á árinu og var einu slíku máli lokið um mitt ár. Jafnframt sendi umboðsmaður á árinu átta forathugunarbréf til stjórnvalda til að kanna hvort tilefni væri til frekari athugunar að eigin frumkvæði auk þess sem hann lauk meðferð sinni á 18 slíkum málum. Nokkuð fleiri málum heldur en undanfarin ár var lokið með tilkynningum um meinbugi á lögum eða stjórnvaldsfyrirmælum eða ábendingum um að það kunni að vera rétt að huga betur að laga- eða reglusetningu en 12 málum var á árinu 2016 lokið með þeim hætti.
Afgreidd mál voru alls 419 og er það fjórða árið í röð sem afgreidd mál á árinu eru fleiri en þau mál sem berast embættinu. Í árslok 2016 var afgreiðslu lokið á nær 89% þeirra kvartana sem bárust á árinu. Tæplega 52% þeirra var lokið innan eins mánaðar. Það er svipað hlutfall og á árinu 2015. Um 91% mála ársins var auk þess lokið innan fjögurra mánaða og um 97% innan sex mánaða frá því að kvörtun barst.
Allar helstu úrlausnir og álit umboðsmanns Alþingis eru birt á heimasíðu embættisins þegar niðurstaða í þeim liggur fyrir. Í stað þess að ársskýrsla umboðsmanns þjóni þeim tilgangi að veita áhugasömum almennt yfirlit yfir úrlausnir og framkvæmd embættisins miðar hún nú fyrst og fremst að því að veita Alþingi innsýn í starf umboðsmanns og verkefni. Í skýrslunni eru nú eingöngu birt stutt ágrip af álitum og öðrum völdum niðurstöðum frá árinu 2016 sem síðan er hægt að nálgast í heild sinni á heimasíðu embættisins. Hins vegar er lögð áhersla á að greina frá viðbrögðum stjórnvalda við tilmælum sem umboðsmaður hefur beint til þeirra í tilefni af athugunum sínum. Á grundvelli þeirra upplýsinga er Alþingi betur í stakk búið til þess að taka afstöðu til þess hvort það telur tilefni til þess að fjalla frekar um þau viðbrögð. Í yfirliti sem birt er í skýrslunni kemur fram að stjórnvöld hafa í öllum tilvikum nema einu orðið við þeim tilmælum sem umboðsmaður beindi til þeirra um úrbætur á árinu 2016. Í því tilviki hefur viðkomandi ráðuneyti nú brugðist við og á grundvelli yfirstjórnunar- og eftirlitsheimilda ráðherra beint þeim fyrirmælum til viðkomandi stofnunar að endurupptaka mál aðilans með hliðsjón af þeim sjónarmiðum sem fram komu í áliti umboðsmanns í málinu.
Breytingar á upplýsingamiðlun hafa leitt til þess að prentuðum eintökum ársskýrslunnar hefur verið fækkað, enda er hægt að nálgast hana rafrænt á heimasíðu umboðsmanns. Þannig verður skýrslunni aðallega dreift rafrænt til þingmanna en skrifstofa Alþingis fær þó send prentuð eintök af skýrslunni til afnota.